“`html
Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya ziyaretinin ardından Ukrayna’ya geçerek burada yaptığı açıklamada “Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından düzenlenecek” liderler düzeyinde bir toplantı teklif etti.
Bakan Fidan, “Trump, Putin ve Zelenskiy’nin İstanbul’da gerçekleştirecekleri olası bir buluşmayla üst düzey görüşmelerin pekiştirilmesi mümkün olabilir.” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Fidan, Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha’nın daveti üzerine Kiev’de bulundu.
Sibiha ile ortak düzenlenen basın toplantısında, “İstanbul’da oluşan bu pozitif ivmenin sürmesini arzu ediyoruz.” dedi.
Hakan Fidan, 26-27 Mayıs tarihlerinde Moskova’da Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmeler gerçekleştirdi.
Bu görüşmelerin ardından, Lavrov 28 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna ile bir sonraki doğrudan müzakerelerin 2 Haziran’da İstanbul’da yapılmasını önerdiğini belirtti.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Sibiha, Fidan ile basın toplantısında, İstanbul’a bir delegasyon göndermeden önce, Rusya’nın barış anlaşmasına ilişkin önerilerini içeren bir belgenin kendilerine ulaşmasını istediklerini ifade etti.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg da ABC televizyonuna yaptığı açıklamada, 2 Haziran’da İstanbul’da yapılması beklenen müzakereleri dört gözle beklediğini dile getirdi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Putin ile doğrudan bir görüşme gerçekleştirmek istediğini ifade ediyor.
Ukrayna’ya hangi mesajlar iletilecek?
Bakan Fidan’ın, Ukrayna’da Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Başbakan Denis Şimiyal ve Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak ile görüşmeler gerçekleştirmesi bekleniyor.
Fidan’ın 16 Mayıs’taki İstanbul görüşmelerinde, Ukrayna heyetine başkanlık eden Savunma Bakanı Rüstem Umerov ile de bir araya gelmesi olası.
- Dışişleri Bakanı Fidan’ın kritik Moskova ziyareti sonrası ortaya çıkan sonuçlar neler?
Fidan, Moskova’dan ayrıldıktan hemen sonra 28 Mayıs’ta Lavrov ile bir telefon görüşmesi yapmayı da ihmal etmedi.
Dışişleri Bakanlığı kaynakları, bu görüşmede Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesine yönelik en son çalışmaların değerlendirildiğini bildirdi.
Fidan’ın Moskova ile Kiev arasında düzenlediği art arda ziyaretlerin, tarafların üç yıl aradan sonra İstanbul’da bir araya gelmelerinin neticesinde tekrar somut ve sonuç alıcı müzakerelere dönüşmesi açısından kritik bir fırsat sunduğu belirtiliyor.
Kiev’in talebi: liderler düzeyinde müzakere
Ukrayna yönetimi, savaşın sona ermesi için liderler seviyesinde doğrudan görüşmelere açık olduğunu vurguladı; bu konu 16 Mayıs’ta da gündeme getirilmişti.
Zelenskiy, bu talebini 28 Mayıs’ta da yineleyerek, Putin ve ABD Başkanı Trump’ın katılımıyla bir üçlü zirve yapılmasını önerdi.
Kremlin ise bu öneriye dair yanıtında, bu görüşmelerin gerçekleşmesi için Rusya ve Ukrayna temsilcilerinin somut bir anlaşmaya varması gerektiğini belirtti.
Dışişleri Bakanı Fidan’ın Moskova dönüşü Kiev’de yapacağı görüşmelerde, “somut uzlaşıların” sağlanması adına önemli adımlar atmayı hedeflediği bildiriliyor.
İstanbul’daki görüşmelerde, Türkiye’nin ricası üzerine her iki ülke, kalıcı bir ateşkes sağlanması ve barış görüşmelerinin başlaması için gerekli şartları yazılı olarak belirleme konusunda uzlaşmaya vardı.
Dışişleri Bakanı Fidan, Lavrov ile yapılan basın toplantısında, Rus tarafının bu belgelerin hazırlanmasında ilerleme kaydettiğini ifade etti.
Ukrayna ise koşullarını yazılı bir listede ABD’ye 27 Mayıs’ta sunmuştu.
Kiev’deki müzakerelerde, bu koşulların tartışılmasıyla doğrudan görüşmelere zemin oluşturulması bekleniyor.
Bakan Fidan, Moskova ziyaretinden döndükten sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, “Tarafların pozisyonlarını karşılaştırdığımızda, iyi yönetilirse uzun dönemli bir ateşkes sağlanması mümkün.” dedi.
Fidan, Türkiye’nin de bazı çözüm yaklaşımları geliştirdiğini ve bunları taraflarla paylaştığını belirtti.
Dışişleri Bakanı’nın Kiev görüşmelerinde benzer bir süreçte ilerleme sağlamak amacıyla adımlar atması bekleniyor.
Tarafların somut konularda uzlaşıp uzlaşamayacakları, bu görüşmelerin ardından netleşecek.
Ukrayna ve önde gelen Avrupa ülkeleri, müzakerelerin başlaması için silahların susması gerektiğini düşünmektedir.
Rusya ise müzakerelerin gelişimine bağlı olarak ateşkes olasılığının gündeme gelebileceği bilgisini verdi.
Ankara, taraflara müzakerelerin başlangıcı için “orta nokta” bulmalarının gerektiği ve bunun için bazı tavizler vermenin şart olduğunu öneriyor.
Koordinasyon süreci ABD ile yürütülecek
Ankara’nın ana hedefi, Kiev ve Moskova arasında yeni bir sürecin başlatılması ve bunu Trump yönetimi ile eşgüdüm içerisinde gerçekleştirmektir.
16 Mayıs’ta başlayan bu ivmenin devam etmesi için çabalarını artıran Ankara, özellikle gelecek ay Hollanda’da düzenlenecek NATO Liderler Zirvesi öncesinde ilerleme kaydetmek istiyor.
Erdoğan’ın Trump ile ilk yüz yüze buluşma için ABD’ye yapmayı planladığı ziyaret, Kiev-Moskova müzakerelerinin İstanbul’da başlamasının önemini artıran bir faktör olarak değerlendiriliyor.
Fidan’ın, savaşan iki ülkenin müzakerelerine dair sonuçları ABD ve diğer uluslararası aktörlerle paylaşması bekleniyor.
Fidan’ın Ukrayna ziyareti sırasında son dönemde “stratejik ortaklık” olarak tanımlanan Türkiye-Ukrayna ilişkilerini ele alması, ayrıca Ukrayna’nın bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne verdiği önemi vurgulaması da öngörülüyor.
Kaynakların verdiği bilgilere göre, Fidan, savaşın sona ermesinin ardından Ukrayna’nın yeniden inşasında Türkiye’nin rol almak istediğini de aktaracak. Dışişleri Bakanı, Rus muhataplarıyla olduğu gibi Ukraynalı yetkililerle de Karadeniz’deki seyrüsefer güvenliğini müzakere edecek.
Fidan’ın, Ukrayna ziyareti sırasında, Kırım Tatarlarının Milli Lideri olan Ukrayna Milletvekili Mustafa Kırımoğlu ve Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov başta olmak üzere Kırım Tatarı ve Gagauz Türkü soydaşlarla bir araya gelmesi bekleniyor.
“`
