“`html

Küresel Piyasalardaki Gelişmeler ve Ekonomik Endişeler

Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergisi stratejilerinde yaptığı sürekli değişiklikler, yatırımcıların karar alma sürecini karmaşık hale getiriyor. Amerika Birleşik Devletleri ile Çin arasındaki gerginliğin artması ise risk algısını yükselterek piyasalarda belirsizlik yaratmaya devam ediyor.

ABD yönetiminin tarife politikaları ve bu durumun ekonomiye olası yansımaları, yatırımcılar için en büyük belirsizlik sebeplerinden biri olmayı sürdürüyor. Trump’ın bazı ticaret ortaklarına yönelik tarifeleri 90 gün süreyle ertelemesine rağmen, Çin ile yürütülen “tarife savaşı” bu iki dev ekonomi arasındaki gerilimin ne yönde gelişeceğine dair soru işaretlerini artırıyor.

Diğer yandan, dünya genelinde enflasyonla mücadele sürerken, tarifelerin küresel ekonomik büyümeyi olumsuz etkileme ihtimali ve durgunluk kaygıları, yatırımcıların güvenli liman arayışını hızlandırıyor.

Uzmanlar, Trump’ın, Çin dışındaki ticaret ortakları için tarifeleri erteleyerek resesyon endişelerini biraz hafifletmesine rağmen, bu durumun kalıcı olmadığını belirtiyor. ABD’de enflasyonun yavaşlaması, tarifelerin etkilerinin ilerleyen dönemlerde daha belirgin olabileceği görüşünü güçlendiriyor. Analistlere göre, nisan ayı enflasyon verilerinde tekrar bir hızlanma yaşanabilir.

Çin ile Anlaşma Umut Veriyor

Son gelişmeler ışığında, Beyaz Saray, Çin’e uygulanacak tarifelerin toplam oranının, fentanil sorununu da kapsayacak şekilde %145’e ulaştığını açıkladı. Trump, yaptığı kabine toplantısında, Çin’in geçmişte gümrük tarifelerinden Amerika’dan daha fazla yararlandığını ifade ederek, “Çin ile neler olacağını göreceğiz; bir anlaşma yapabilmeyi çok istiyoruz.” şeklinde yorumda bulundu.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yüz yüze görüşmeleri olup olmayacağı sorusuna net bir yanıt vermeyen Trump, Pekin ile her zaman iletişimde olmaya açık olduklarının altını çizdi.

TÜFE’de Düşüş Gözlemlendi

ABD’de tarife politikalarının enflasyona olan etkilerinin hâlâ var olduğu düşünülürken, açıklanan son veriler, enflasyonun yavaşladığını ortaya koydu. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mart ayında aylık bazda %0,1 düşerken, yıllık oranda %2,4 ile beklentilerin altında kaldı. Bu durum, Mayıs 2020’den bu yana ilk kez TÜFE’de aylık bazda bir gerileme anlamına geliyor. Çekirdek TÜFE ise, mart ayında aylık %0,1 ve yıllık %2,8 artışla yine beklentilerin altında kaldı.

ABD federal hükümetinin bütçe açığı ise, mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık %32 azalarak 161 milyar dolara düştü. ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları da dikkatle izleniyor. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, tarifelerin stagflasyonist bir etki yarattığını, Fed’in fiyat istikrarı ve maksimum istihdam hedefleri arasında bir dengesizlik oluşturduğunu vurguladı.

Dallas Fed Başkanı Lorie Logan, beklenenin üzerinde tarifelerin hem işsizlik hem de enflasyonda artış yaratacağına dair uyarılarda bulunurken, Boston Fed Başkanı Susan Collins, yüksek gümrük tarifelerinin yakın dönemde kesinlikle enflasyonu artıracağını ve ekonomik büyümeyi baskılayacağını belirtti.

Piyasalarda, Fed’in yılın ilk faiz indirimini haziran ayında yapacağı yönündeki beklentiler güçlenirken, toplamda dört faiz indirimine gidileceği varsayılıyor. Bu gelişmeler ışığında ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi %4,44’e yükseldi; bunun yanında iki ve beş yıllık tahvil faizlerinde ise bir gerileme gözlemlendi.

Dolar Değer Kaybediyor

ABD’de yaşanan büyüme kaygıları ve enflasyonun yeniden artacağına dair endişeler, dolar endeksinin değer kaybetmesine yol açıyor. Bu süreç, Japon Yeni ve İsviçre Frangı’na yönelimi artırmış durumda. Dolar/yen paritesi, %1 değer kaybederek 143,1 seviyesine gerileyerek Eylül 2024’ten bu yana en düşük seviyesini gördü. İsviçre Frangı ise, dolar karşısında 2011 yılından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.

Dolara dair endeks, Temmuz 2023’ten bu yana ilk kez 100’ün altını test ederken, şu an %0,3’lük bir düşüşle 100,1 seviyesinde işlem görmeye devam ediyor. Artan küresel riskler, güvenli liman olarak değerlendirilen altının ons fiyatının rekor seviyelerde kalmasına sebep olmaktadır. Son üç iş gününde yükselen altın, 3,220 dolara kadar çıkmasının ardından 3,213 dolarda dengelendi.

Brent petrolün varil fiyatı ise %0,6 azalarak 62,9 dolara indi. New York Borsası’nda ise S&P 500 endeksi %3,46, Nasdaq %4,31, Dow Jones endeksi ise %2,50 değer kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif bir başlangıç yaptı.

Avrupa Borsalarında Yükseliş

Avrupa borsalarında, tarifelerin erteleneceğine dair olumlu beklentiler piyasalara destek oldu. Bugün ise gözler Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın konuşmasına çevrildi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Trump’ın diğer ticaret ortakları için tarifelerin 90 gün süreyle durdurulduğunu duyurmasının ardından sosyal medya üzerinden açıklama yaptı.

Von der Leyen, “Üye ülkelerimizin desteklerini sunarak AB karşıt önlemlerini kabul ettik. Bunları 90 gün boyunca askıya alıyoruz.” dedi. Eğer müzakereler tatmin edici sonuç vermezse, karşı önlemlerin devreye gireceğini ifade etti. Ayrıca, AB ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında serbest ticaret anlaşması görüşmelerinin başlaması, yatırımcılar arasında ilgiyi artırdı.

Dün Almanya’nın DAX 40 endeksi %4,53, Fransa’nın CAC 40 endeksi %3,83, İngiltere’deki FTSE 100 endeksi %3,04 ve İtalya’nın FTSE MIB 30 endeksi %4,72 değer kazandı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne de pozitif bir seyirle başladı.

Çin’den Ticaret Hızlandırma Adımları

Asya borsalarında karışık bir görünüm hâkimken, ABD ile Çin arasındaki ticaret müzakereleri dikkatle izleniyor. ABD’nin Çin üzerindeki tarifelerin toplam %145 olduğunu duyurmasının ardından, Çin hükümeti küresel ticareti canlandırmak için yeni görüşmelere başladı. Çin Ticaret Bakanı Vang Vıntao, AB Komisyonu Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic ile otomotiv sektöründeki yatırım bağlarının kuvvetlendirilmesine yönelik anlaşma sağladı.

Taraflar, pazara erişim konusunda müzakerelere başlamaya hazır olduklarını ve dış ticaret açığını azaltmaya yönelik diyaloğun sürdürülmesi gerektiğini vurguladılar. Görüşmelerde, Avrupa’nın, ABD’nin uyguladığı tarife artışı sonrası bu ülkeye satılamayan Çin mallarının Avrupa pazarına yönlendirilmesi ve Avrupa’da ucuz imalat ürünlerinin yayılması olasılığına ilişkin kaygılar da ele alındı.

Ayrıca, Japonya hükümeti, ABD Başkanı Trump’ın gümrük tarifelerini 90 gün süreyle erteleme kararını “olumlu bir gelişme” olarak değerlendirdi. Bütün bu gelişmelerle birlikte, Japonya’da Nikkei 225 endeksi %4,3, Güney Kore’de Kospi endeksi %1 gerilerken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi %0,9 ve Çin’de Şanghay bileşen endeksi %0,3 yükseldi.

Şimşek’ten Enflasyon Değerlendirmesi

Yurt içinde Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, %0,68 değer kazanarak 9.338,58 puandan günü kapattı. Dolar/TL ise %0,1 düşüşle 37,9200’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında %0,3’lük bir artış ile 38,0680 seviyesinde işlem görüyor.

Dün, İstanbul’da düzenlenen “Yükselen Pazarlar Forumu” kapsamında OECD Türkiye İnceleme Raporu’nun tanıtımına katılan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel dalgalanmaların büyüme üzerinde aşağı yönlü riskler oluşturabileceğini belirtti. Şimşek, bunun yanı sıra Kamu maliyesinde harcama disiplinini koruyacaklarını ve enflasyonu düşürme hedeflerinin sürdüğünü dile getirdi.

Brent petrol fiyatlarının 65 doların altında kalmasının, yıl sonu enflasyonunu hedefin 1 ile 1,6 puan altında tutabileceğini belirten Şimşek, bu seviyelerde kalırsa cari açığın milli gelire oranının %1,5 seviyesinin altına düşeceğini ifade etti.

Bugün yurt içindeTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası piyasa katılımcıları anketi, yurt dışında ise ABD’de Üretici Fiyat Endeksi, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde’ın konuşması, Almanya’daki enflasyon verileri ve İngiltere’de sanayi üretimi verilerinin takip edileceği belirtildi. BIST 100 endeksinde mevcut direnç seviyeleri 9.500 ve 9.600, destek seviyeleri ise 9.200 ve 9.100 olarak ifade ediliyor.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle: